Το ΚΚΕ σε σταυροδρόμι: κόμμα ή γκρούπα;

Πριν από λίγες ημέρες, την Κυριακή 21/12/2008, ο Δημ. Κουτσούμπας έγραφε στο «Ριζοσπάστη» ένα εκτενές δισέλιδο άρθρο με τίτλο «Τι κίνημα; Με ποιες μορφές, ποιους στόχους, ποια προοπτική».
Αξίζει να σταθούμε σε αυτό. Όχι μόνο για την έκτασή του που βέβαια δεν είναι τυχαία, αλλά και γιατί ο Κουτσούμπας είναι μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ και, ίσως, ο πιθανότερος διάδοχος της Παπαρήγα.

Το πρώτο μέρος του άρθρου εξ αντικειμένου είναι αυτοεπιβεβαιωτικό.
Εξηγεί -και θα συμφωνήσουμε- ότι το ΚΚΕ «δεν έπεσε στην παγίδα του αποπροσανατολισμού, της προβοκάτσιας που είχε στηθεί σχεδιασμένα» αλλά και στην «πολιτική παγίδα να δείχνει ως ενόχους μόνο κάποιους σημερινούς υπουργούς ή μόνο τη ‘δεξιά’ , να καλεί σε ‘δημοκρατικό μέτωπο’ αντιλαϊκής διαχείρισης των προβλημάτων».

Τα σημαντικά είναι από εκεί και πέρα, όταν πιάνει την ουσία του ερωτήματος «Τι κίνημα;» και τους «κουκουλοφόρους», οι οποίοι:
«Αποτελούν σύμμαχο και δεξί χέρι όσων θέλουν ένα λαό παραιτημένο, τρομοκρατημένο, αποπροσανατολισμένο. Δεν παρασυρόμαστε από το γεγονός ότι μια τέτοια μορφή μπορεί να έλκει και νέους μικρής ηλικίας»

«Ο πυρήνας τους έχει διαμορφωθεί στους κόλπους του κρατικού μηχανισμού, από θύλακες μέσα και έξω από την Ελλάδα και επί κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και επί κυβερνήσεων ΝΔ»

«Σε κάποια φάση ξεφεύγουν και από τον έλεγχο των αρχικών εμπνευστών τους, όπως ξέφυγαν από τον έλεγχο των αμερικανικών μυστικών υπηηρεσιών οι Ταλιμπάν»

Είχαν «συντονισμένο, οργανωμένο -έτσι που να θυμίζει σχεδιασμό στρατιωτικού επιτελείου- ρόλο».

Προφανώς ορθές διαπιστώσεις αλλά προφανέστατα «λίγες», κατώτερες των περιστάσεων.

Ουσιαστικά επαναλαμβάνει γνωστές θέσεις, που ίσχυαν χθες και θα ισχύουν και αύριο. Αυτό έχει κάποια σημασία όταν άλλα κόμματα, μεταξύ των οποίων και «αριστερά», αλλά και το σύνολο των ΜΜΕ, τουλάχιστον αρχικά, το ξεχνούν. Αλλά δεν βοηθά παρά αμυντικά, στην περιχαράκωση των μελών του ΚΚΕ. Δεν του επιτρέπει να ανοιχτεί ευρύτερα στην κοινωνία οργανώνοντας την απόκρουση του προβοκατόρικου σχεδίου.

Ουσιαστικά «κλείνει το μάτι» προς όσους ήδη τείνουν ευήκοον ους στο ΚΚΕ, τους ψιθυρίζει ένα «καταλάβατε τι εννοώ ε;», αλλά δεν το λέει φωναχτά. Είναι ένα, σχετικής σημασίας, «εμείς ξέρουμε» προς τα μέλη και μια υποθήκη για το αύριο προς όλους τους υπόλοιπους. Αν τα πράγματα γίνουν χειρότερα, το ΚΚΕ θα μπορεί να πει «εμείς τα λέγαμε». Αρκεί όμως αυτό;

Η απάντηση δεν μπορεί παρά να είναι «όχι». Οι υπαινιγμοί δεν αρκούν, ούτε για την άμυνα των λαϊκών δυνάμεων, ούτε, πολύ περισσότερο, για την επίθεση, την απόκρουση του προβοκατόρικου σχεδίου και την οικοδόμηση ενός αντικαπιταλιστικού αντιιμπεριαλιστικού μπλοκ που θα θέτει «το πρόβλημα της αναγκαιότητας της λαϊκής εξουσίας».

Αναφερόμενος λχ στο Φόρουμ, ο Π. Κουτσούμπας επισημαίνει με κατηγορηματικό τρόπο τις ευθύνες του ΣΥΡΙΖΑ, τη σύμπλευση με τη «γραφειοκρατική ελίτ της εργατικής τάξης (ηγεσίες ΓΣΕΕ, ΑΔΕΔΥ)», «οργανωμένες δυνάμεις της αστικής εξουσίας, όπως τμήματα του αστικού κρατικού μηχανισμού, εκδοτικά συμφέροντα όπως η ‘Ελευθεροτυπία’ κλπ».
Αλλά μένει υπαινικτικός για τον ξένο παράγοντα.

Ενδεικτικά σημειώνει: «Η παρέμβαση συμπληρώνεται με τη μορφή δικτύων , ενώ ’υποβοηθούνται’ χρηματικά και με κάθε μέσο διάφορες οργανώσεις και κινήματα, ώστε να μπουν υπό έλεγχο όποιες κινήσεις διαμορφώνονται».

Τα όρια εμβελείας τέτοιων τοποθετήσεων είναι μικρά. Ας θυμηθούμε την αναφορά του Γιάννη Διακογιάννη σε αυτό ακριβώς το θέμα , όπως δημοσιεύτηκε πριν από λίγες ημέρες στο φόρουμ του ΡΕΣΑΛΤΟ (www.resaltomag.gr):

«Για παράδειγμα, θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς πόσο …αντικαπιταλιστικό – όπως διακηρύσσει – είναι το «Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ». Αληθεύει ότι η Σύνοδος του Πόρτο Αλέγκρε χρηματοδοτήθηκε από τους διοργανωτές της μόνον κατά το ποσοστό 6,4% του συνολικού πακέτου εξόδων της που ανήλθαν σε 39 εκ. δολάρια; Αληθεύει ότι το υπόλοιπο 93,6% καλύφθηκε από δωρεές (296.000 δολάρια από το Ίδρυμα Φόρντ, 356.000 δολάρια από το Ίδρυμα Ροκφέλερ, περίπου 2,5 εκατ. δολάρια από καθολικές και προτεσταντικές Μ.Κ.Ο., 8 εκατ. δολάρια από την κυβέρνηση Λούλα της Βραζιλίας, 6,5 εκ. δολάρια από την Πολιτεία του Ρίο Γκράντε Ντο Σουλ, που ελέγχεται από πολύ συντηρητικούς κύκλους, 8 εκ. δολάρια από τις βραζιλιάνικες ΔΕΚΟ Electrobras, Petrobras και Banco do Brazil., κλπ., κλπ.);»

Δεν πρόκειται για απλή διαφορά «ύφους» αλλά για τη διαφορά της «μετρημένης» τοποθέτησης από αυτήν που «δεν μασάει λόγια».

Και βέβαια, ο Κουτσούμπας δεν έχει ανάγκη να «μετράει» τις κουβέντες του όπως θα έκανε αν μιλούσε σε «εχθρικό» ακροατήριο. Ο «Ριζοσπάστης» είναι το «δικό του μέσο». Άρα το ύφος αποτελεί πολιτική επιλογή και ο «μετρημένος λόγος» δείχνει τα όρια παρέμβασης του ΚΚΕ και αποκαλύπτεται πολιτικά αναποτελεσματικός.Και καθώς ο Κουτσούμπας είναι αυθεντικός εκφραστής της πλειοψηφίας στην σημερινή ηγεσία του ΚΚΕ, η πολιτική αναποτελεσματικότητα αφορά το όλον ΚΚΕ.

Τα προβληματικά όρια του ΚΚΕ αποκαλύπτονται όταν, ο Κουτσούμπας επιχειρεί, εν κατακλείδι, να απαντήσει στο βασικό για ένα κομμουνιστικό κόμμα ερώτημα «τι κάνουμε». Δυστυχώς, είναι σαφής:

«Αυτό που πρέπει και μπορούμε να κάνουμε, όλο και πιο αποτελεσματικά, στο φόντο και του 18ου Συνεδρίου του Κόμματός μας είναι να βοηθήσουμε να διαμορφώνεται μέσα στο λαό και τη νεολαία, στη βάση και των εμπειριών των αγώνων που αναπτύσσονται και της διαπάλης που γίνεται μέσα στη δράση, είναι τι κίνημα χρειαζόμαστε, με ποιο περιεχόμενο, ποιες μορφές, ποιες διαδικασίες».

Δηλαδή, η ιδεολογική θέση αρχής «βαφτίζεται» πολιτική «απάντηση» στη συγκυρία, οι ιδεολογικές θέσεις, αντί για βάση εκπόνησης πολιτικής γραμμής, γίνονται η «πολιτική», και το επικείμενο συνέδριο του ΚΚΕ υποβαθμίζεται σε «ιδεολογική συνάντηση» που (παρεμπιπτόντως μπορεί να αλλάξει και την επικεφαλής. Ένα κόμμα της τάξης του 8% οδηγείται από την ηγεσία του σε συμπεριφορές «γκρούπας».

Μια γκρούπα όμως θα ήταν επιτυχημένη εάν άνοιγε τέτοια ζητήματα και πίεζε τα μέλη λ.χ. του ΚΚΕ να τα συζητήσουν και τελικά να αναθεωρήσουν τη στάση τους. Ένα κόμμα όμως και μάλιστα δικαιωμένο στα μάτια των πολλών για τη στάση του απέναντι στο πλιάτσικο, το μπάχαλο και τους προβοκάτορες, είναι αποτυχημένο όταν υποβαθμίζει την πολιτική του γραμμή σε «απλή» διατύπωση ιδεολογικών θέσεων.

Μια τέτοια στάση «διατηρεί» τακτικά τις δυνάμεις του ΚΚΕ αλλά όχι στρατηγικά, καθώς υπονομεύει άμεσα τις αντιστάσεις στο προβοκατόρικο σχέδιο και σε επόμενο στάδιο «τη δημιουργία Μετώπου κοινωνικοπολιτικών δυνάμεων».